Ở Nhật bản hiện đã có chế độ mua năng lượng tái tạo với giá cố định. Đây là cơ chế để các công ty điện lực mua lại năng lượng điện được sản xuất tại các cơ sở phát điện đã được bộ Kinh tế – Công nghiệp Nhật bản chứng nhận, trong một thời gian nhất định với một giá thành cố định. Các công ty điện sẽ bù phần giá chênh lệch ( do giá thành điện tái tạo hiện cao hơn điện thông thường như điện nguyên tử hay thủy nhiệt điện) bằng cách chỉnh giá thu tiền từ người tiêu thụ.
Hình 1. Cơ chế thu mua điện tái tạo với giá cố định
Có 5 loại năng lượng điện tái tạo được chứng nhận trong chế độ này là : Điện mặt trời, Điện gió, Điện nhiệt địa (điện thu được từ năng lượng nhiệt dưới lòng đất – do có nhiều núi lửa-), Thủy điện (công suất nhỏ dưới 3 vạn kW), Điện sinh khối. Trong số này, với điện mặt trời thì với những nhà máy công suất trên 10kW thì toàn bộ lượng điện phát ra sẽ được đảm bảo mua toàn bộ. Vì thế hệ thống Mega solar (công suất trên 1MW) sẽ trở thành đối tượng được đảm bảo mua điện, nên chế độ này có tác dụng thúc đẩy việc đầu tư vào những hệ thống Mega solar.
Hiện giá thành điện đối với những nhà máy được chứng nhận là Mega solar được quy định khá cao và trong thời gian dài nên đã thúc đẩy sự tham gia của nhiều doanh nghiệp vào thị trường điện tái tạo. Hơn nữa, giá thành được quy định hàng năm đối với những nhà máy được chứng nhận trong năm đó sẽ giảm dần. Do đó thúc đẩy các doanh nghiệp phải nhanh chóng bắt tay ngay vào xây dựng và sản xuất nếu không sẽ có nguy cơ lỗ cao.
Tổng công suất dự tính của những dự án Mega solar được chứng nhận đến tháng 5/2013 là 13 triệu kW.
Tuy nhiên hiện đang có một vấn đề làm chậm quá trình xây dựng các nhà máy. Đó là vấn đề liên quan đến đất đai.
Việc kinh doanh Mega solar có thể nói là đem lại cơ hội cho rất nhiều đối tượng, từ chủ các khu công nghiệp, đến người nông dân hay người làm rừng có diện tích đất đủ rộng, hay các trường học, sân bay … . Bởi vì chỉ cần có đủ diện tích lắp đặt hệ thống bảng pin mặt trời là có thể phát điện.
Phần lớn các địa phương đi đầu trong xây dựng Mega solar hiện nay là các nơi có khu công nghiệp qui mô lớn có thể kết nối với hệ thống truyền tải điện thông thường, các khu đất thuộc sở hữu công, hoặc công trường của các công ty lớn với đặc điểm chung là có điều kiện lắp đặt bảng pin mặt trời với chi phí thấp và dễ nhận được sự giúp đỡ từ các công ty điện hiện nay trong việc kết nối với hệ thống truyền tải.
Hiện tại, khi muốn xây dựng một cơ sở Mega solar trên một mảnh đất, thì sẽ vướng mắc vào rất nhiều bộ luật liên quan đến mảnh đất đó như luật môi trường, luật sử dụng đất, luật lâm nghiệp, luật nông nghiệp … . Có những nơi sẽ bị yêu cầu đánh giá tác hại với môi trường trong thời gian ba năm. Chi phí lắp đặt sẽ tăng lên khi phát sinh các vấn đề như xử lí địa chất, san lấp mặt bằng.
Nhiều cơ sở mặc dù đã xin được chứng nhận cho kế hoạch xây dựng Mega solar nhưng có nguy cơ phá sản do những yếu tố liên quan đến khu vực đất thi công, hay chi phí xây dựng tăng cao. Tuy nhiên gần đây cũng có nhiều công ty sản xuất bảng pin mặt trời tham gia đầu tư nhằm tái khởi động kế hoạch xây dựng, hay nhiều công ty sản xuất pin măt trời lớn của nước ngoài liên kết với nhà đầu tư trong nước để hỗ trợ những dự án có rủi ro cao. Ngay cả nhiều ngân hàng cũng bắt đầu tham gia đầu tư vào các dự án xây dựng Mega solar.
Với chế độ mua điện tái tạo của chính phủ với giá cố định được đảm bảo trong 20 năm đã thúc đẩy một hình thức kinh doanh trong lĩnh vực sản xuất điện, đem lại nhiều cơ hội cho cả những doanh nghiệp thuộc lĩnh vực tài chính ngân hàng.
